Кичик бизнесни қўллаб қувватлаш соҳасидаги баъзи бир мамалакатлар тажрибасининг қисқача баенини келтирамиз.

а) иш жойларини ташкил этишдаги мавкенинг юксалиши. Утган 10 йил мобайнида АКШ кичик бизнес буйича бошкармасининг ахборотига кура янги иш жойларининг ярмидан купи 100 кишидан кам ходим ишлаетган корхоналар хисссасига тугри келади. Тез усувчи фирмалар янги фирмаларнинг 27 фоизи ташкил этиб улар 60 фоиз янги иш жойларини хосил килиишда катнашмокдалар. Шу билан бирга кичик бизнес хосил килинган иш жойларининг:

иш хакига кушимча туловлар, имтиезларнинг бир мунча пастлиги;

иш жойларини карийиб 25 фоизи нотулик иш куни тартибида шаклланади;

уларда ишловчилар таркибининг турли-туманлиги яъни маълумот дастлаб ишламаганлар, еш жихатдан урта ешлар ва урта ешдан утганлар салмогини куплиги билан ажралиб туради.

б) янги товарлар ва хизматларни тадбик килиш. АКШ миллий фондининг хисобларига кура 98 фоиз янги махсулот хусусидаги тадкикотлар кичик бизнесда яратилган. Бу ута мухим курсаткичдир. Энг йирик кашфиетлар: хавфсиз устаралар, электрон соатлар, верталетлар, зангламас пулат ва бошка товарлар кулами бевосита кичик бизнесда яратилган.

в) йирик коорпорациялар эхтиежини кондириш. Йирик компаниялар махсулотини сотиш, уни бозор талаблари асосида шаклланишига кумак беришда кичик корхоналарнинг роли юкоридир. Уз навбатида йирик ривожланувчи фирмалар уз иктисодий стратегияларида майда таъминотчилар билан алока урнатишни самарали хисоблайдилар. Чунки улар мослашувчанлик хусусиятига эгадир.

г) махсус товарлар ва хизматлар билан таминлаш вазифаси. Кичик корхоналар мижозларнинг узгача махсус эхтиежларини кондиришга етакчи урин эгалайдилар. Чунки 1-дан, махсус талабнинг оммавий тусга эга эмаслиги ва унинг йирик ишлаб чикаришда ташкил этиш самарали булмаслиги сабаб булса, 2-дан эса, бой харидорларнинг “узига хос” истакларини мавжудлигидир.

Кичик бизнесни ташкил этишда мухим урини фирмани барпо этиш ва уни самарали сохасини аник белгилаш эгалайди. Шу билан бирга статистика янги ишни бошлашдаги куп омадсизликдан далолат беради. Купчилик уни 30% микдорда дейди, чунки 85% янги корхоналар 10 йилик дастлабки ишлаш давридаек инкирозга учрайдилар. Шу билан бирга кайд этилган кичик фирмаларнинг 40% 5 йилдан сунг уз ишларини давом жэтирмокдалар.

Тадбиркорликни иктисодиетда тутган урнини биринчи жадвал маълумотларидан куриш мумкин.

1. жадвал

Ривожланган мамлакатларда турли мулк шаклидаги

корхоналарда саноат махсулотлари хажмининг

таксимланиши (жаъмига нисбатан %)

Курсаткичлар

 

АКШ

Фран

ция

Япон

Ния

Корх

онала

р шак

ли

йирик

урта

кичик

йирик

урта

кичик

йирик

урта

Кичик

Корхоналарининг умумий сони

0,5

7,9

91,6

0,1

1,5

98,4

1,4

21,6

77,0

Саноат махсулотлари хажми хиссаси, %

35,0

28,4

36,6

42,1

19,1

38,8

34,4

30,1

35,4

Перейти на страницу: 1 2 3 4