Кичик бизнесни қўллаб қувватлаш соҳасидаги баъзи бир мамалакатлар тажрибасининг қисқача баенини келтирамиз.

Кичик бизнес ва тадбиркорликнинг ривожланишига бир катор омиллар таъсир курсатади. Булар куйидагилардир.

Корхоналарни йириклашуви тенденциясининг пасайиши. АКШда якин 15-20 йил ичида корхоналарнинг йириклашуви тенденцияси пасаяди. Бу асосан, хизмат курсатиш сохасидаги силжишлар билан боглик. Албатта, бу хизмат курсатиш сохасида фаолият масштабини унча кенгайтириш имкони пастлиги билан белгиланади. Хозирги па1йтда хизмат курсатиш сохасидаги кичик корхоналар йирик ракобатчиларга нисбатан айрим юмушларини самарали ташкил кила олмокдалар. Бу биринчи навбатда бошкариш тизимининг соддалиги ва ихчамлиги билан богликдир.

Аеллар иш кучининг иктисодга кириб келиши.

80-йилларнинг узидагина 2 млн. Аеллар уз иш жойларини очдилар.Хозир АКШ да 4-5 корхона аелларга тегишли булиб, улар мамлакатдаги жаъми кичик корхоналарнинг 30 фоизини ташкил этади. Бу тенденция давом этса.ю 2000 йилга бориб, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликда аеллар ва эркаклар сони тенглашади.

Йирик ишлаб чикаришда ходимларни кискариши.

Бу айрим жихатдан демографик омиллар билан боглик. Жумладан “демографик портлаш” даврида тугилганлар хозирги 30-40 ешга ,яъни уз ишини мустакил бошлаш вактига етдилар. Бундан ташкари, йирик корхоналарда иш урни учун кураш,урта бутун ходимларнинг кискарилиши бевосита кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ривожланишига таъсир курсатади.

4)Янги корхоналар очиш суръатининг ортиши. АКШда хар йили уртача 200 мингга якин ахоли узининг фирмасини очади. Уларнинг ярмидан купи 20

минг доллардан кам оборот билан уз фаолиятиларини бошлайдилар. Уларнинг карииб 75 фоизини уз фирмаларида 50 соат ишлайдилар, 25 фоизи эса, 70 соат ва ундан ортик ишлайдилар. Карийиб 2/3 кисми янги бизнесни бошловчилар янги еки бошлаетган компаниялар хисобланадилар. Яъни, улар амалда ишлаетган корхоналарни сотиб олмаганлигидан узлари хусусий бизнесни бошлайдилар. Уларниг 80 фоизидан ортиги уз ишларини ута самарали гояни эмас.ю балки оддий ишларни тартьибли хал килиш билан бощлайдилар.

Демак, кичик бизнес ва тадбиркорлик фаолиятини ривожланишига таъсир этувчи омилларни умумийлаштирсак, улар куйидагилардан иборат:

Корхоналар йириклашуви тенденциясининг пасайиши:

аеллар иш кучининг иктисодиетга кириб келиши;

йирик ишлаб чикаришда ходимларнинг кискариши:

янги корхоналарни очиш суръатининг ортиши ва бошкалардир.

Тадбиркорлик иқтисодиет субъектларининг мавжуд иқтисодий, табиий, меҳнат ва ақлий салоҳиятлардан самарали фойдаланиб юқори пировард натижаларга эришиши билан тавсифланиб, бозор муносабатлари ривожланиши жараенида иқтисодиетнинг ҳаракатлантирувчи кучига айланади.

Перейти на страницу: 1 2 3 4